Wildlife of Iran حیات وحش ایران


Photo Gallery
Wildlife of Iran
گالری عکسهایی از حیات وحش شگفت انگیز ایران






حیوانات را دوست بداریم
SAVE THE ANIMAL's




لیست پناه گاه ها و پارکهای حیاط وحش ایران در زیر امده است



--------------------------
Iranian Cheetah - Asian
یوز پلنگ ایرانی - نادر ترین موجود جهان
Location:Iran - yazd - kerman
The fastest animal world


یوز پلنگ ایرانی
يوزپلنگ ايرني يکي از گونه هاي در معرض خطر جهان است که تنها 70 قلاده از آن در ايران باقي مانده و پارک ملي کوير نيز يکي از بهترين و دست نخورده ترين زيستگاههاي اين گونه کمياب است که هم اکنون با خطر عمليات اکتشاف نفت و گاز در زون امن اين منطقه ،‌تهديد مي شود .
متاسفانه ، تازگی تعدادی از این حیوانات نادر و کم خطر برای انسان توسط انسانهای بی سواد و نا اگاه و کم خرد و گاهی سود جو کشته شده اند. این حیوان نادر به علت عدم رسیدگی در معرض نابودی قرار دارد. عدم نگهدای درست از این حیوان زیبا باعث گردید تعدادی از این جانور کمیاب و زیبا به تازگی در جاده کرمان و یزد بر اثر برخورد با خودروهای گذری کشته شوند. به تازگی انجمنی جهت حمایت از یوز پلنگ ایرانی یا همان چیتا ، سریعترین جانور روی زمین در ایران تشکیل شده است
روز نهم شهريور ماه به عنوان “روز ملی حفاظت از يوزپلنگ ايراني” انتخاب شده است.

فیلمی در مورد یوزپلنگ ایرانی


Maintaining regrettable low detection
of Asiatic Cheetah in Iran
ایران تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی است

Cheetah in road accident article of Kerman
تصادف یوزپلنگ ماده در جاده کرمان

یوز پلنگ ، نماد  میراث طبیعی ایران
یوزپلنگ یکی از خوش ریخت ترین گونه گربه سانان است. یکی از نادر ترین افراد خانواده گربه هاست که شکار می کند نه از طریق دزدی بلکه با سرعت فوق العاده ای که دارد. یوز پلنگ به عنوان سریعترین موجود کره خاکی شناخته شده است. نام Cheetah از واژه اصلی Chitraka نشات گرفته که در زبان هندی سانسکریت به معنی خالدار است. یوزپلنگ در ابتدا در افریقا یافت شد. گفته می شود که در افریقا نزدیک به 5/7 تا 26 میلیون سال قبل تکامل یافته است و سپس به سمت آسیا حرکت کرده اند. فرم بدن یوزپلنگ به گونه ای شکل گرفته که حداکثر سرعت را به وی می دهد. وی بدن بلند و باریکی با کمر باریکتر نسبت به بقیه جاها دارد. پاهای بلند و سینه پهنی دارد. یوزپلنگ چنگال های کندی دارد که نیمه جمع شدنی است.


وزن یوزپلنگ بین 35 تا 50 کیلوگرم است. کل طول بدن وی از 110 تا 135 سانتی متر متغیر است. یوزپلنگ دم بسیار بلندی دارد و بلندی آن تا 84 سانتی متر هم می رسد. یکی از مهمترین اقلام موجود در یوزپلنگ پوشش آن است. یوزپلنگ پوستی با خال های کوچک مشکی دارد که زمخت و کوتاه است. چشمانی کشیده و سری کوتاه دارد. خز بدن یوزپلنگ به طور طبیعی به گونه ای طراحی شده که این امکان را به وی می دهد تا خود را در زمان شکار صیدش استتار کند. با وجود اینکه قسمت های فوقانی بدن یوز پلنگ خالدار است اما شکم وی سفید و بدون خال است.
اندازه خال های مشکی یوزپلنگ بین 2 تا 3 سانتی متر است. یکی از کمک های دیگری که یوزپلنگ برای شکار دارد، علامت بریدگی از کنار دو چشمش است که به سمت چانه و دور لبش می آید. این علایم بریدگی از چشمان یوزپلنگ در برابر خورشید محافظت می کند و او را به یکی از کشنده ترین شکارچیان قلمرو حیوانات تبدیل می کند.
توله های زیبای یوز پلنگ ایرانی - تابستان 1385 - پارک ملی کویر
Two beautiful cheetah cubs born in Iran

از یوز پلنگ چه می دانید ؟

واژه یوزپلنگ یکی از واژه های اصیل پارسی است که از ترکیب دو کلمه  یوز و  پلنگ  حاصل شده است. یوز بُن مضارع مصدر یوزیدن به معنای " جَستن، جهیدن و طلب کردن" بوده و از این رو یوزپلنگ، به معنای پلنگی است که به دنبال شکار خود گشته و آن را با جستن و دنبال کردن می گیرد.
درگذشته این جانور را پلنگ شکاری می‌نامیدند که به سبب شباهت زیاد آن به پلنگ و روش شکار منحصر به فرد آن بوده است.
ایرانیان باستان این جانور را بیشتر با نام "یوز" می شناخته‌اند و کمتر کلمه "یوزپلنگ" را برای آن بکار می‌بردند. همچنین به این جانور به خصوص در زمان تولگی "هَوْبَر" هم گفته می‌شده است.
برای این جانور زییا در زبانهای مختلف نامهای گوناگونی به کار رفته است. در زبان عربی یوز را "فهد" می‌نامند درحالیکه در افغانستان به آن "تازی پرنگ" (فارسی دری) و "تازی پلنگ" (پشتو) گفته می‌شود.
در پاکستان نیز در زبان براهوئی به آن "یوز" گفته می‌شود. در گویش سواحیلی نیز که در شرق آفریقا رایج است نام "دوما" را برای این جانور بکار می‌برند. یوزپلنگ در زبان انگلیسی "چیتا Cheetah" گفته می‌شود که ریشه سانسکریتی داشته و از هندوستان بدست آمده است. امروزه در سرتاسر دنیا این جانور را با نام انگلیسی آن‌می شناسند.
در جهان‌ دو گونه‌ یوزپلنگ‌ وجود دارد که‌ یکی‌ گونه‌ آسیایی‌ و دیگری‌ گونه‌ افریقایی‌ است.
یوزپلنگ نمی تواند از نایش صدای خر خر در بیاورد اما می تواند زوزه بکشد و ناله و شیون کند. یوزپلنگ آسیب پذیر نیز هست. حداقل سازگاری را با کل خانواده گربه ها دارد. دوره زندگی یوزپلنگ در حالت آزاد 12 سال و در اسارت حدود 20 سال است. یوز پلنگ عمدتا پستانداران زیر 50 کیلوگرم را می خورد. یکی از طعمه هایی که وی در تعقیب آنهاست, غزالهای Thomson ، آهو، چهارپایان بزرگ و گوساله هاست. همچنین خرگوش صحرایی را نیز می خورد. یوزپلنگ هم به صورت مفرد و هم به صورت گروهی شکار می کند یا صبح های بسیار زود و یا در شب شکار می کند. در شکار دید وی از قدرت بویایی اش اثر بالاتری دارد. یوزپلنگ صید خود را بین 10 تا 30 متر دنبال می کند و دنبال کردن وی کمتر از یک دقیقه بیشتر طول نمی کشد. نکته جلب در مورد وی این است که اگر به سرعت به صید خود نرسد آن را رها می کند. در زمان های قدیم ایرانی ها و مصریان و هندی ها برای شکار و ورزش از یوزپلنگ استفاده می کردند. روایت است که چنگیزخان مغول از یوزپلنگ به عنوان حیوان خانگی نگهداری می کرده است.

عکسی زیبا از سه توله کوچک یوزپلنگ که توسط خودم در منطقه حفاظت شده توران گرفته شده است

 
------------------------------------

Iranian fallow deer stag

گوزن زرد نایاب و زیبای ایرانی


Location :North of iran- Dasht naz -Wildlife Refuge 
Iran - Mazandaran
محل نگهداری و بازدید : مازندران - شهر ساری - منطقه حفاظت شده دشت ناز
Persian Fallow Deer is an endangered species which is one of the endemic mammals of Iran. It was considered thought to had been distincted before 1955 A.D.(1334 A.P.), but some of them founded and tried to recover a population. Their last habitat was near Karkhe river in Khozestanprovince. Now a population of 37 is conserved in Dasht-e Naz-e Sari, in Mazandaran
Look the front deer is male but his horn has fell. Every year they lose their horns and it will grow
again for the next year


.
Size: (ref: A field guide to the mammals of Iran -Head & Body: 150-200cm

Tail: 15-20 cm -Height: 85-110 cm -Weight: 50-130 kg
------------------------------------------

Black Headedd Gull )Chroicocephalus ridibundus)
کاکایی سر سیاه

The Black-headed Gull (Chroicocephalus ridibundus) is a small gull which breeds in much of Europe and
Asia, and also in coastal eastern Canada
تعداد زیادی از این کاکایی های سر سیاه در اطراف یک تپه کوچک هنگامی که از آثار باستانی منطقه فخرگاه (دخمه دیاکو) در نزدیکی مهاباد در استان آذربایجان غربی بازدید می کردیم دیده شد. جالب این است که در نزدیکی اطراف تالابی دیده نمی شد و مشخص نبود آیا این پرنده ها از دریاچه ارومیه آمده اند یا تالاب دیگری در منطقه وجود دارد. جالب این بود که در همین منطقه یک کرکس مصری و تعدادی کلاغ گردن بور و همچنین یک کبک چیل هم دیدیم.

------------------------------------------

Ruff (Philomachus pugnax) female 
 آبچلیک شکیل ماده یا نابالغ


Location : North of Iran
------------------------------------------------

Eurasian Jackdaw -Corvus monedula
کلاغ گردن بور


Location : Mahabad, Azarbayjan Gharbi province, Iran
محل زندگی : خراسان - بخش هایی از اذربایجان غربی
The Jackdaw (Corvus monedula), sometimes known as the Eurasian Jackdaw, European Jackdaw, Western Jackdaw, or formerly simply the daw, is one of the smallest species (33-38 cm in length) in the genus of crows and ravens. It is a black-plumaged bird with grey nape and distinctive white irises
I think the subspecies is C. m soemmerringii, usually origin from Russia
کلاغ گردن بور از تیره کلاغ ها و از راسته گنجشک سانان است. این پرنده با طول بین 33-38 سانتی متر در میان کلاغ ها به غیر از زاغ بور کوچکترین عضو به شمار می رود. . مشخصه مهم ظاهری آن دور چشم سفید و یک منطقه نیم طوق شکل، کنار صورت و پشت سر به رنگ خاکستری زیبایی است. منقار و پاهای این کلاغ سیاه است و. مثل بقیه کلاغها نوک کلفتی دارد. این کلاغ دارای نژادهای گوناگونی است که می توان به نژاد نروژی، نژاد روسی، نژاد الجزایری و نژاد فیروزه ای اشاره کرد
------------------------------------

Persian Wild Ass

گور خر ایرانی - اسیایی

زمانی دو سوم خاک ایران زیستگاه گور بود . الان تعدادی گور ایرانی فقط در مناطق حفاظت شده بهرام گور (در استان فارس ) و توران (شاهرود ) زندگی می کنند . پارک ملی کویر هم یکی از زیستگاه های مهم گور ایرانی بود ٬ ولی اکنون مدت هاست که گوری در این مناطق دیده نشده است . علت آن هم شکار بی رویه ٬ تخریب زیستگاه ها و کندی تولید مثل این جانور می باشد . شاهنامه ٬ اثر گزند ناپذیر ادبیات پارسی ایران ( و چه بسا جهان ) اطلاعات جالبی هم در مورد حیات وحش ایران به ما میدهد . رستم پهلوان نامی شاهنامه در سفرها معمولا غذا با خودش نمی برد و از شکار تغذیه می کرد ! همیشه هم گور شکار می کرد و میخورد .
خیلی از کسانی که شاهنامه و شاهنامه خوانی را دوست دارند نام بنیاد نیشابور و آقای فریدون جنیدی ( در بخش بزرگان ایرانی ایشون را معرفی کرده ام ) را شنیده اند . یک روز به علتی در محضر این استاد بودم . در فاصله ی زمانی که انتظار ورود این بزرگوار را می کشیدم نگاهی هم به نگاره های در و دیوار انداختم . یکی از آن ها رستم را در حال شکار گور نشان می داد که حتما از طرف کسی به آقای جنیدی اهدا شده بود. به راستی سنگ تمام گذاشته بود استاد نقاش . اگرچه نگاره ی بسیار زیبائی بود ٬ ولی یک سوتی هم داشت . به جای گور ایرانی ٬ گورخر راه راه آفریقائی در نقاشی می دوید!
---------------------------------
Dipper / زیرآبرواک



This bird has a strange habit. He loves to dip into the fast streams and waterfalls frequntly. I saw this bird busy with his habit under the Shamshal waterfall near Sardasht, West Azarbayjan, Iran. I had saw this bird before in a stream in Hamedan too. It has three common name: White-throted Dipper, European Dipper or simply Dipper. It is the major genus of Cinclidae family.
زیرآبرواک پرنده ایست که عادت عجیبی دارد . عادت اش این است که زیر آب چشمه سارها و آبشارها برود. این پرنده زیبا در زیر آبشار شمشال در نزدیکی سردشت (آذربایجان غربی) مشغول عشق و صفا بود. هر پرنده ای دیدید که اطراف آبهای با جریان تند می پلکد دنبال نشانه های زیرآبرواک باشید. سرقهوه ای خوشرنگ و روتنه خاکستری تیره با سینه سفید مشخصه پرنده نر است. سفیدی سینه او و ترکیب رنگ آن با سرو تن اش آدم یاد دامادهای شیک پوش می اندازد. پرنده ماده سر و روتنه همرنگ خاکستری-بلوطی دارد و سفیدی سینه اش خیلی زیاد نیست. طول آن حدود 18سانتی متر است
------------------------------
Goldfinch / سهره



Shamshal waterfall near Sardasht, West Azarbayjan, Iran
این سهره به نظر من اصلا هم معمولی نیست. شاید بین همه هم خانواده هاش هم به خاطر ترکیب رنگ زیبای سرش و همچنین رنگ زرد خالص روی شاهپرهاش از همه خاص تر باشه. شاید به خاطر تعدادش نسبت به بقیه خانواده همچین اسمی روش گذاشتند. به هر حال من اسم انگلیسی اش رو بیشتر می پسندم. واقعا پرهاش مثل طلا می درخشند.
-------------------------------
Iranian Fallow Dear
آهوی خالدار ایرانی
محل زندگی : دشت ناز ساری - مازندران
Dama Mesopotamica; Gavazn-e zard


Dasht-e-Naz Wildlife Refuge, Iran
---------------------------------
Mouflon
قوچ وحشی
varjin Protected Area
منطقه حفاظت شده ورجین - اطراف تهران
--------------------------------------------
Persian Gazella
غزال تیز پای ایرانی


Bamoo National Park
--------------------------------
Persian Leopard
پلنگ تیز دندان ایرانی
محل زندگی: مازندران - سواد - خراسان 

Iranian Leopards are very hard to see. After 6 months try for photography of this very hard subject, in early morning of November 2005 in one quick sighting, I shot the photo.
 (November 2005)
Tandoureh National Park and Protected Area (Northeastern of Iran)

Daregaz City, Razavi Khorasan Province

عده ای شکارچی احمق و نادان پلنگ ماده ای را که دو توله کوچک داشت در زمستان 84 در استان خراسان با گلوگه شکاری کشتند و جسد بی جان این جانور بیچاره و زیبا را در جاده از ترس قانون رها کردند و رفتند. عده ای باوجدان این حیوان را به بیمارستان رساندند ولی متاسفانه خیلی دیر شده بود

http://www.iraniancheetah.org/ انجمن یوزپلنگ ایران
------------------------------------

شاهین چرخ  یا بالابان
Saker falcon


چرخ يا بالابان (Saker falcon) با نام علمي Falco cherrug يكي از گونه‌هاي بزرگ تيره شاهينيان (Falconidae) است.


چرخ بزرگترين شاهين بومي ايران است. طول بدن آن از ابتداي خم بال تا انتهاي دم در حالت معمولي از 38 سانتي متر تا 43 سانتي متر متغير است و در حالات بسيار استثنايي به 47 سانتي متر نيز مي‌رسد. به اين اندازه رسيدن چرخ بستگي به پارامترهاي زيادي از جمله مساعد بودن شكارگاه، جواني والدين و نوع زير گونه اين پرنده دارد. اما عموما طول پرندگان بومي ايران به زحمت از 43 سانتي متر (از ابتداي خم بال تا انتهاي دم) تجاوز مي‌كند. در تيره شاهينيان پرندگان ماده بزرگ‌تر از نرها هستند. به طور تقريبي مي‌توان گفت اندازه‌هايي مابين 38-40 سانتي متر و از 40 سانتي متر به بالا ماده هستند.

در فصل مهاجرت اين پرنده در تمامي نقاط ايران به جز مناطق جنگلي ديده مي‌شود؛ بالابان‌هايي كه در ايران توليد مثل مي‌كنند د رتمامي نقاط ايران به جز نواحي جنوبي استان‌هاي سيستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر وجود دارند. اما در بعضي از مناطق مانند نواحي شمال شرقي (استان‌هاي گلستان، خراسان شمالي، خراسان رضوي و سمنان) ورشته كوه‌هاي زاگرس توليد مثل آنها بيشتر است. در بقيه مناطق ايران و به خصوص استان تهران نيز اين پرنده توليد مثل مي‌كند.



-------------------------------------
لاکپشت دریایی منقار عقابی ـ قشم
محل زندگی فقط در خلیج پارس



-------------------------------------------

خرچنگ دریایی بزرگ ـ مخصوص خلیج پارس 
محل زندگی : سواحل استان هرمزگان


---------------------------------
یک جفت جغد  آسیایی
 اطراف دریاچه بزنگان 


-------------------------------------------------

خرس قهوه‌ای ایرانی کوه های البرز




خرس قهوه‌ای حیوانی است بزرگ و تنومند که طول بدن بالغها ممکن است به 2 متر و وزن آنها به 480 کیلوگرم برسد. سر پهن و پوزه کوتاه و گوش نسبتا کوچک و راست و گرد و چشمها نسبتا کوچک و گردن کوتاه و کلفت است. دستها و پاها بلند و کلفت و هرکدام با پنج چنگال و پاها از دستها بلندتر هستند. دم خیلی کوچک و تقریبا در زیر موها مخفی شده است.
بدن از موهای انبوه و زبر و بلند پوشیده شده است. رنگ موها از قهوه‌ای تیره تا قهوه‌ای زرد و خاکستری تغییر می‌کند. گاهی لکه کوچکی با رنگ روشن در سینه دیده می‌شود. جمجمه بزرگ و حجیم با فکهای قوی ، طول کندیل و بازال در نرها بین 418 - 261 میلیمتر و در ماده‌ها 258 تا 373 میلیمتر ، پهنای زیگوماتیک در نرها 175 تا 277 و در ماده ها 147 تا 247. طول ناحیه پوزه تقریبا به اندازه جعبه جمجمه است.
محل زندگی و تغذیه
خرس قهوه‌ای در ایران در نواحی جنگلی کوههای البرز و کوههای زاگرس زندگی می‌کند. تعداد آنها در سالهای اخیر بسیار کم شده است. خرسها از غذاهای مختلف گیاهی و حیوانی تغذیه می‌کنند. غذای اصلی آنها از قسمت سبز گیاهان و میوه‌ها و حشرات و مهره‌داران کوچک تشکیل می‌شود. به لانه‌های زنبور عسل و کندوهای آنها دستبرد زده و عسل آنها را می‌خورند. خرسها ممکن است با شکستن شاخه درختها و خراب کردن کشتزارها خساراتی به بار آورند.
-------------------------------
خرس سياه ايراني
 در آستانه انقراض





خرس سیاه ایران به علت فقدان مطالعات آماری و پایش زیستگاهها از سوی سازمانهای دولتی و متخصص و همین طور تهدید از سوی کشاورزان، شکارچیان، تصادفات و ... در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور در حال نابودی است و سرنوشت یوز ایرانی برای این جانور وحشی در حال تکرار است.
به گزارش خبرنگار مهر، جمعیت خرسهای سیاه ایران در حالی رو به کاهش است که هنوز از طریق مراجع تخصصی و دولتی، هیچ گونه اظهار نظر و ارایه اطلاعاتی انجام نشده و سرشماری و مطالعه دقیق و یا نسبی در مورد زیستگاهها و جمعیت این گونه جانوری در ایران انجام نشده است
با این حال فقدان آمار و اطلاعات از این گونه جانوری در سالهای اخیر، سازمانهای بین المللی را نیز وادار به واکنش کرده است، به نحوی که در سالهای 1999 و 2002 در مقابل نام ایران علامت سوال گذاشته شد تا مشخص شود که سازمانهای حمایتی محیط زیست کشور، هیچ توجهی به حیات جانوران وحشی ندارند.
یک کارشناس ارشد محیط زیست که این روزها در منطقه جیرفت کرمان مطالعه خرس های سیاه را در دست دارد، در این باره به خبرنگار مهر گفت: دربلوچستان پاکستان نزدیک به 300 قلاده از این خرس سیاه زندگی می کند در حالی که هنوز از سوی مسئولان در کشور ما مطالعه ای انجام نشده است.
خرسهای بومی ایران دو گونه هستند که خرس قهوه ای و سیاه در منطقه زندگی می کنند. خرس سیاه بسیار منزوی و البته خیلی زیباست، وسط سینه اش علامت V با رنگ سفید نقش بسته که باعث شناسایی راحت این حیوان می شود و این گونه جانوری از منطقه جنوب شرق ایران بالاتر نمی آید و زیستگاهش در این منطقه و بلوچستان پاکستان است اما خرس قهوه ای در برخی مناطق شمال و کوههای زاگرس زندگی می کند.


بدن این خرس پوشیده از موهای بلند و سیاه است و بیشتر اوقات از گیاهان تغذیه می کند و در این بین علاقه زیادی به خرما دارد. همین موضوع باعث شده است که، هنگامی که بچه خرسها روی درختان نخل مشغول خوردن خرما هستند، توسط اهالی منطقه دستگیر و یا غالباً از زیستگاهشان دور شوند.
خرس سیاه دندانهایی با نیش بلند و مخروطی دارد که برای گرفتن طعمه از آنها استفاده می کند و دندان‌های آسیا دارای لبه تیز و برنده است که در خوردن گوشت به او کمک می کند، آخرین دندان پیش‌ کیسا در فک بالا و اولین دندان آسیا در فک پایین رشد بیشتری داشته و لبه‌های تیز و برنده دارد که لبه‌های گوشت ‌بر هستند و برای اینکه گوشت خواران بتوانند در دوران بارداری هم غذای خود را از طریق شکار به‌دست آورند، دوران بارداری‌شان کوتاه شده و نوزادان آنها با چشمان بسته به ‌دنیا می‌آیند و جمعت گوشت‌خوران همواره در مقایسه با جمعیت طعمه یا شکار پایین‌تر است.
خرس سیاه در تقسیمات Iucn جزو گونه‌های در معرض انقراض قرار گرفته است از نظر جثه نسبت به خرس قهوه‌ای کوچک‌تر است و اندازه آن به تناسب فصل سال و نوع تغذیه بین 6/1 - 30/1 سانتی‌متر و وزن آن نیز تا 200 کیلوگرم می‌رسد. اندازه دم حیوان 10 - 8 سانتی‌متر است، گوشها نسبتاً بزرگ و لوله‌ای شکل با انتهای گرد در دو پهلوی سر قرار دارد.
اندازه دستها و پاها کوتاه بوده که به 5 انگلشت با ناخن‌های تیز و قوس‌دار ختم می‌شود و حیوان را در بالا رفتن از درخت و صخره‌ها و کوه‌ها یاری می‌کند. رنگ عمومی بدن سیاه است و به‌جز در اطرف پوزه که روشن‌تر است، لکه‌ای سفید رنگ V شکلی روی سینه که به‌طرف شانه کشیده شده وجود دارد.
خرس‌ها کف رو هستند و می‌توانند مانند انسانها بر روی پاها بایستند و راه بروند که این حالت بیشتر در زمان خشم و تهاجم دیده می‌شود. چشمهای کوچک داشته و حسی بینایی و شنوایی حیوان خوب نبوده ولی حس بویایی آن بسیار حساس و قوی است. رژیم غذایی همه چیز خواری داشته به همین دلیل داندان‌ها پهن‌تر از سایر گوشت‌خواران است و به آسانی می‌توانند هسته میوه مانند خرما را خرد کنند.
خرس‌ها داری خواب زمستانه بوده و به این صورت که حیوان یک جای امن و مطمئن را برای خواب انتخاب کرده و متابولیسم بدن خود را به حداقل رسانده بطوریکه ضربان قلب را تا 50 درصد کاهش می‌دهد در این زمان حیوان از ذخیره چربی بدن که معمولا زیر پوست می‌باشد استفاه می‌کند. خرسهای سیاه حدودا 24 سال عمر می‌کنند و مردم منطقه بلوچستان خرس سیاه را بنام «مم» می‌شناسند.
‌خرس سیاه در سن 3 سالگی بالغ شده و آماده برای جفت‌گیری می‌شود و در اواسط تابستان جفتگیری می‌کند و دوران بارداری آنها حدود 8- 6 ماه به طول می‌انجامد و در اواخر زمستان یعنی پایان دوره خواب زمستانی، نوزادان کوچک با چشمان بسته به دنیا آمده و تا شروع فصل بهار از شیر مادر تغذیه می‌کنند و در فصل بهار به سرعت رشد کرده تا کمبود رشد فصل زمستان را جبران کند.
خرس‌ها معمولا دوقلو‌زایی داشته اما تا 4 قلو هم مشاهده شده است. خرسهای سیاه یک سال در میان تولید مثل می‌کنند مگر اینکه نوزادان آن سال تلف شوند تا حیوان در سال بعد اقدام به تولید مثل کند.

------------------------------------------------

راسته غاز  و اردک سانان ایرانی

محل زندگی : مازندران - گیلان - استارا - اردبیل


عروس غاز


خودکای زیبا و خوشمزه - در استان گیلان با گوشک این پرنده مهربان خورشت فسنجون درست می کنند که به خورشت خودکا مشهور است


اردک سیاه کاکل

خودکای کاکلی
گیلان - استارا - تالش


اردک تاجدار


---------------------------------

كروكوديل پوزه كوتاه  ايرانی - آسیایی (گاندو)


كروكوديل پوزه كوتاه با نام انگليسي «ماگر» از ايران به سمت شرق تا آسام هند و به سمت جنوب تا سريلانكا پراكنش دارد و ايران غربي‌ترين نقطه پراكنش جهاني اين گونه به حساب مي‌آيد. اين گونه داراي قدرت سازش‌پذيري بسيار بالايي بوده و دامنه وسيعي از زيستگاه‌ها نظير رودخانه، درياچه، بركه و چشمه را در بر مي‌گيرد.
فصل توليد‌مثل آن در ايران تقريباً از اواخر اسفند ماه شروع شده و بعد از طي مراحل جفت‌گيري، لانه‌سازي و تخم‌گذاري نوزادان بعد از طي دوران تفريخ در اواخر تيرماه سر از تخم در مي‌آورند كه در اين هنگام طول آنها به 25 سانتي‌متر بالغ مي‌گردد. نام محلي اين گونه در مناطق پراكنش آن در طول رودخانه‌هاي كاجو و سرباز كه در حوزه شهرستان چابهار واقع گرديده‌اند. «گاندو» مي‌باشد.
نام علمي Crocodylus palustris متعلق به خانواده Crocodylidae گونه‌اي است متوسط تا بزرگ كه پهن‌ترين پوزه را در بين اين خانواده دارد و به همين جهت در ظاهر شبيه «آليگاتور آمريكايي» مي‌باشد. حداكثر طول آن 5-4 متر مي‌باشد ولي افراد با طول كمتر، بيشتر ديده مي‌شوند كه نيمي از اين طول متعلق به دم جانور مي‌باشد.


---------------------------------------

گربه پشمالو و زیبای ایرانی
 Lovely persian cat
خبر گزاری ایسنا: يك گربه نژاد ايراني براي سي و نهمين بار، لقب برترين گربه جهان را در مسابقه بين‌المللي گربه‌ها در آتلانتاي آمريكا از آن خود كرد.

Queen & King cat in the world

شروع قیمت از 2000 دلار
starting price from : 2000 $ in market
The docile, affectionate Persian is one of the most popular cat breeds and makes a great indoor cat. Like all longhaired cats, it requires regular grooming to stop its coat from matting. The Persian comes in a variety of colours, but be careful if you’re interested in one with white fur and blue eyes, as those traits often indicate deafness.



Persians are the most popular cat breed in the States and possibly the best known and loved breed altogether. The spectacular coat of this short and robust cat makes it look like a walking adorable fur ball with two huge, expressive, round eyes. Short and strong legs with round, large paws, small ears and a miniature puffy “mane” which balances the huge tail characterize the Persian. These cats have medium to large bodies of the cobby (round) type. Their roots go back as far as Asia Minor and the Persian Empire where they were highly praised and kept as the ruler’s pet. Later on, in the nineteenth century they were imported, along with other luxury goods, to the British Empire and Europe where they immediately became spoiled companions of the Queen, King and aristocracy

------------------------------------
قرقاول - نادر ترین پرنده ایران

نام انگلیسی : Pheasant

نام فرانسوی : Faisan Commun
نام علمی (لاتین) : Phasianus Colchicus

قرقاول از جمله پرندگان بومی و نادر در ایران است که درمراتع و بوته‌زارهازندگی می‌کند. این پرنده در زبان محلیتورنگ یا تیرنگنامیده می‌شود. قرقاول یکی از زیباترین پرندگان ایران است و به نوعی جزمجموعه تنوع زیستی ایران محسوب می‌شود که با تغذیه از دانه‌های گیاهی وحشراتمی‌تواند در حفظ محصولات کشاورزی مفید باشد.


گونه‌های قرقاول در ایران

قرقاولهای ایران همه از یک گونه‌اند ولی با توجه به پراکندگی جغرافیایی و تفاوتهای ظاهری برخی آنها را به 4 زیر گونه تقسیم می‌کنند:

قرقاولهای ارسباران و دشت مغان

قرقاولهای تالش از آستارا تا چالوس

قرقاولهای گلستان از بابل تا گلستان

قرقاولهای سرخس و حوالی رودخانه مرزی هریرود

قرقاول نادر و کمیاب جیرفتی
نام انگلیسی : Grey Partridge
نام فرانسوی : Fracolin gris
نام علمی (لاتین) : Francolinus pondicerianus
--------------------------------------
دراج 
 پرنده ای که فقط در ایران یافت می شود
دراج پرنده ای افسانه ای است که فقط در ایران زندگی می کند و چند هزار سال از عمر حیات ان بر روی فلات ایران می گذرد


نام انگلیسی : Black Partridge

نام فرانسوی : Francolin Noir
نام علمی (لاتین) : Francolinus francolinus
31 سانتیمتر اندازه این پرنده مهربان است ؛ پرنده نر به‌طور کلی سیاه است با خال‌ها و راه‌راه عرضی سفید به ویژه در پهلوها ، تارک و پس گردن قهوه‌ای ، نوار چشم سیاه ، پوش‌پرهای گوش و گونه سفید و نیم طوق پهن خرمائی در پس گردن دارد . پرنده ماده به طور کلی قهوه‌ای است با خط وخال سیاه و نخودی و یک لکه بزرگ خرمائی در پس گردن دارد ، پرهای کناری دم در هر دو جنس سیاه است . معمولا جفت جفت دیده می شوند . عموما خود را از انظار مخفی نگاه می دارد و به دشواری می توان آن را وادار به پرواز کرد
 
دراج ، پرنده بومی ایران و از جمله پرندگانی‌ست که به رغم حمایت‌های محیط زیست و شکار ممنوع بودن آنها ، طی سال‌های گذشته تا به امروز ، تعداد آنها رو به کاهش نهاده است ، اما و با این اوصاف هنوز به بقای این پرنده امید است .!

------------------------------------
کبک
پرنده ای ساده و مهربان و تنبل

به چشمان مهربان و نگرانش توجه کنید..

نام انگلیسی : Chukar Partridge
نام فرانسوی : Perdrix Chukar
لاتین : Alectoris Chukar





33سانتی‌متر ؛ پرنده‌ای آشنا و فراوان که از تیهو کاملا بزرگتر است و به وسیله سطح پشتی خاکستری ، گلوی نخودی رنگ با نوار حاشیه‌ای پهن و سیاه و با راه‌راه عرضی و خیلی واضح پهلو‌ها مشخص می شود . منقار و پاه‌هایش قرمز رنگ است . رنگ خرمایی شاهپرهای کناری دمش در پرواز نمایان می شود
--------------------------------------
flamingo - asia
north of iran - mazandaran
فلامینگوی اسیایی - مازندران منطقه گمیشان

--------------------------

Beaver
caspian sea - north of iran
سگ ابی ، دریای خزر

-----------------------



------------------------------------
نگاهی به تاریخچه انقراض بزرگترین جانور ایرانی

ببر مازندران

حیوانی رویایی که ناگهان از تاریخ ایران ناپدید شد
باز هم لکه ننگینی از طایفه نادان قاجار


در اواخر سال 1332 خورشیدی «سروان احمد هنرور» عزم شکار در مینودشت و کلاله را کرد و راهی روستای «آق قمیش» شد. محلی هایی که همراه او بودند ناگهان چشمشان به حیوان عظیم و الجثه و راه راهی افتاد که در بیشه های اطراف جنگل راه می رفت. سروان را مطلع کردند و او هم بلادرنگ تفنگ برنو را نشانه رفت و حیوان را از پای در آورد. به رسم قدیمی، هنرور و همراهانش در کنار لاشه شکار، عکس یادگاری گرفتند اما این عکس برای همیشه در تاریخ جاودانه شد. هنرور نمی دانست که بعد از او دیگر هیچکس نمی تواند از ببر ایران عکس بگیرد.
نمی توان هنرور را به خاطر کشتن آخرین ببر مازندران ملامت کرد. چون حتی اگر او هم آن ببر را شکار نمی کرد، ببر مازندران منقرض می شد. چون بزرگترین گربه سان ایران از سالها قبل از آن در سرازیری انقراض افتاده بود و دیگر تعداد ببرها آنقدر کم شده بود که دیر یا زود منقرض می شدند. حتی ممکن است در همان زمان به غیر از ببر شکار شده، ببرهای دیگری در ایران می زیسته اند. اما پس از آن ببر، دیگر گزارشی از مشاهده این حیوان وجود ندارد.
تنها یک گزارش مربوط به سال 1337 وجود دارد که فردی ترکمن در جنگل گلستان ببری را مشاهده کرده است که البته او هم پس از مشاهده حیوان، به پاسگاه ژاندارمری «شارلق» مراجعه کرده است و با گرفتن اسلحه برنو، حیوان را از پای در می آورد.
پس از آن دیگر هیچ اثری از ببر مازندران چه در طبیعت ایران و چه در باغ وحش کشورهای دیگر مشاهده نشد. حتی پس از تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست، تلاش هایی برای یافتن ببر مازندران انجام شد اما هیچ یک از این تلاش ها نتیجه نداد و ناچار پس از گذشت چند دهه از آخرین گزارش مشاهده ببر مازندران، این گربه سان منحصر به فرد، «منقرض شده» اعلام شد.

هم اکنون پوست این دو ببر شکار شده موجود است. یکی از این پوست ها در موزه حیات وحش دارآباد و دیگری در موزه تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پارک پردیسان نگهداری می شود.

شکار، عامل اصلی انقراض ببر مازندران
جمعیت ببرهای ایران در یک قرن پیش آنقدر زیاد بود که تعادل زیستی منطقه را کنترل کند. طعمه اصلی آنها در جنگل های شمال، مرال و گراز بود و ببرها با شکار این حیوانات جمعیت آنها را کنترل می کردند. اما به دلیل آنکه هر دو طعمه اصلی این گوشتخوار بنا به دلایلی چون شکار به میزان قابل توجهی کم شد، رفته رفته از تعداد ببرها نیز کاسته شد تا جایی که در کمتر از نیم قرن منقرض شدند.
گوزن ها به دلیل گوشت و شاخشان شکار می شدند و گرازها علاوه بر استفاده از گوشتشان، به خاطر آسیب هایی که به مزارع وارد می کردند از بین می رفتند.

ظل السلطان قاجار، متهم اصلی
 قاتل 20 درصد از ببرهای ایرانی
به هر جای ایران پا بگذارید رد پایی از کثافت کاریهای قاجارها و وطن فروشی ها ی انها خواهید دید. از فروش خاک مملکت و واگذاری سرمایه های ملی ایران به بیگانگان گرفته و جنایات تاریخی و سیاسی و کشتن مغزهای متفکری همچون امیر کبیر قهرمان.تا عیاشیهای بی حد و تاراج ثروتهای ملی این سرزمین اریایی....ظل السطان ، این مردک نادان، پسر ناصرالیدن شاه قاجار بود، این مردک نادان، مدتی حاکم اصفهان بود. مسعود میرزا ملقب به «ظل السلطان» پسر ارشد ناصرالدین شاه قاجار را یکی از مسئولان انقراض ببر مازندران می دانند. او سه سال از برادر خود «مظفرالدین میرزا» بزرگتر بود اما هیچ وقت به عنوان ولیعهد انتخاب نشد.
عقده رسیدن به تاج و تخت پادشاهی تا پایان عمر با مسعود میرزا همراه بود و او از طریق شکار حیوانات، عقده گشایی می کرد.

ظل السلطان به تنهایی مسئول شکار 37 قلاده ببر است. او در سفری به بابل 2 قلاده و در سفری دیگر به شبه جزیره میانکاله (جنوب شرقی دریای خزر و در استان گلستان فعلی) 35 ببر دیگر را شکار کرد. شرح این شکارها تماماً در «تاریخ مسعودی» آمده است. در این کتاب درباره شکار ببرهای میانکاله یک نکته حائز اهمیت است. او به هر ببری که دید تیر اندازی کرد و تعدادی از ببرهای زخمی از مهلکه گریختند که به احتمال قوی تعدادی از حیوانات زخمی نیز در گوشه ای از جنگل جان داده اند. کشته شدن این تعداد ببر در آن زمان ممکن بود که موجبات شادی برخی از مردمان محلی را فراهم کند اما ضربه ای سخت به اکوسیستم منطقه به حساب می آید.

اسکندر فیروز، بنیانگذار اولین تشکیلات حفاظت محیط زیست در ایران، در کتاب «حیات وحش ایران» می نویسد: «شاید کل جمعیت ببر در آن زمان بیش از چیزی حدود چهار یا پنج برابر این رقم نبوده و لذا همین یک شکار عظیم ضربه سهمناکی در کاهش تعداد ببر بوده است.» به بیان دیگر ظل السلطان حداقل 20 درصد کل ببرهای ایران را کشته است و به این ترتیب جمعیت این گونه را به اندازه چشمگیری کاهش داده است.
دوران شکارگری ظل السلطان آنقدر طولانی و با شکارهای پرتعداد سپری شد که امروزه جانور شناسان و فعالان حفظ حیات وحش از آن، به عنوان سیاهترین دوران برای حیات وحش کشور یاد می کنند. شرح کلیه این شکارها در تاریخ مسعودی به قلم شخص ظل السلطان آمده است.

اما از سوی دیگر، مطالب تاریخ مسعودی و همچنین عکس های به جا مانده از شکارهای آن زمان، تنها اطلاعات مستندی هستند که امروزه از تاریخچه زیستگاه های مختلف در دست هستند.
-----------------------------------------






حیوانات همانند ما انسانها حق زندگی و عشق و محبت دارند ، انها دوست بداریم چنان که خانواده خود را دوست داریم
..پس
شکار ممنوع !



چرا باید اینقدر خود خواه باشیم ؟ اگر کسی با خانواده ما این کار رو می کرد خوب بود؟؟
تا کسی به ما فحش می ده می خواهیم بریم پلیس ، اما ما به راحتی با موجودات دیگر هر کاری می کنیم؟!
-------------------------------


لیست پناهگاه ها و پارکهای حیات وحش ایران
-------------
پارک ملی ورجین
جزیره اشک و جزیره کبودان - ارومیه دریاچه ارومیه
منطقه رشکان - ارومیه جاده مهاباد
پناه‌گاه حيات وحش شیراحمد ، سبزوار
منطقه شکار ممنوع تپال
پناهگاه حيات وحـش موته
پناهگاه حيات وحـش قميشلو
پارك ملي كوير مركزي

منطقه حفاظت شده لار
یکی از زیباترین و بزرگترین مناطق تفریحی و حفاظت شده ایران در جوار سد زیبای لار
چادر زدن و کیسه خواب یادتون نره !

منطقه حفاظت شده لار بين استان هاي تهران و مازندران و در موقعيت 54/35 عرض شمالي و 33/51 طول شرقي واقع شده است. مساحت آن در حدود 31000هكتار مي باشد. منطقه لار با وسعتي حدود ۷۳۵۰۰ هكتار در دامنه جنوبي رشته كوههاي البرز قرار دارد كه در سال ۵۴ به پارك ملي تبديل شد و و از سال ۶۱ طبق مصوبه شوراي عالي حفاظت محيط زيست به عنوان منطقه حفاظت شده اداره مي شود و از سال 70 بعضي از مناطق آن براي شكار و تيراندازي ممنوع اعلام گرديد. دریاچه 20 كيلومتري لار يكي از مراکز تفریحی این منطقه است.
دوستداران ورزش ماهيگيري هر هفته براي صيدماهي به اين دره مي آيند. فصل مجاز صيدماهي معمولاً از اول خردادماه هر سال آغاز و تا شهريور ادامه مي يابد. دوستداران اين ورزش با كسب پروانه ويژه صيدروزانه كه در واحدهاي محيط زيست قوشخانه، پلور و دليچاي صادر مي شود، مي توانند به صيد ماهي بپردازند




پرندگان اين منطقه كه جمعاً يكصدگونه است شامل: كبك، عقاب، سارگپه، درنا، فلامينگو، دليجه ,‌كبك دري و‌ … را نام برد. عقاب طلايي، گونه ای بي همتا تنها در این حوزه از ایران زیست مي كند و بومی این منطقه است.
پستانداران اين منطقه شامل كل و بز، قوچ ، خرگوش، سمور, ميش البرز مركزي, خرس قهوه اي ,‌پلنگ , گرگ, روباه ‌, گراز و گربه وحشي و … است. در اين دره به علت داشتن زيستگاه امن و مناسب، پستانداراني چون كل و بز رشد خوبي در اين سال ها داشته اند.
دوزيستان و خزندگان اين منطقه شامل: افعي, افعي دماوندي، افعي البرزي, مار، مارمولك، بز مجه, لاك پشت، قورباغه.
آبزيان: ماهي قزل آلاي خال قرمز.

پارك ملي تنگه صياد

پارك ملي تنگه صياد در استان چهارمحال و بختياري بين 05/32 الي 20/32 عرض شمالي و 55/50 الي 10/51 طول شرقي واقع شده است.مساحت آن درحدود 27244هكتار مي باشد.

پوشش گياهي: انواع گندميان ,‌ گون,‌ دم اسبيان ,‌كنگر ,‌ريواس, آويشن ,‌بابونه ,‌ شاه تره ,‌بارهنگ,‌ رازيانه,خاكشير, كاسني, شيرين بيان ,‌ بادام كوهي , مو وحشي,‌ انجير وآلبالوي كوهي .
پستانداران : كل و بز , قوچ و ميش ,‌ ‌پلنگ ,‌ كفتار ,‌روباه ,‌ شغال ,‌ گرگ ,‌ گربه وحشي .
پرندگان : كبك دري ,‌كبك,‌ تيهو,‌ باقرقره ,‌ عقاب , قرقي,‌ سارگپه ,‌ دال,‌ شاهين .
خزندگان : انواع مارها و ‌لاك پشت .

پارك ملي خجير

پارك ملي خجير همانند پارك ملي سرخه حصار در شرق تهران و در 45/35 الي 36/35 عرض شمالي و40/51 الي49/51 طول شرقي واقع شده و مساحت آن در حدود 10013 هكتار مي باشد.
پوشش گياهي: بنه,بادام كوهي,ارس ,داغداغان, چنار,‌ سپيدار,‌ پده ,‌بيد ,زالزالك تبريزي ,‌افرا, زبان گنجشك,‌عرعر, اقاقيا ,‌ كاج ,‌ تنگرس ,‌تمشك ,‌ گز,‌ شيشعان , روناس ,‌ زرشك ,‌سوفورا,‌ شيرخشت ,‌ سياه تلو,‌ دغدغك ,‌ ارمك .
پستانداران:كل وبز, قوچ و ميش البرزمركزي,گراز,پلنگ, كفتار,‌روباه قرمز, شغال,گوركن,گربه وحشي,‌خرگوش‌ .
پرندگان : انواع گونه هاي پرنده اعم از مهاجر آبزي ,‌ كنار آبزي و‌شكاري.
خزندگان : ماركرمي, كورماردوسر,‌ مارآتشي, مارپلنگي,‌ ماردستي , مارآبي,‌مارشتري,‌ شترمار,‌يله مار, تيرمار,‌سوسن مار,‌ افعي شاخدارايراني, افعي كوفي,‌ قورباغه معمولي,‌ وزغ سبز ,‌ لاك پشت مميزدارغربي‌.

پارك ملي كلاه قاضي در استان اصفهان

پارك ملي كلاه قاضي در استان اصفهان بين 45/51 الي 15/52 طول شرقي و 32 الي 30/32 عرض شمالي واقع شده است . مساحت آن درحدود 47142 هكتار مي باشد.
پوشش گياهي: انجير ,‌بادام كوهي ,‌انار ,‌عناب ,‌ شيپوري ,‌بيد , خارشتر,‌درمنه ,‌ اسپند,‌گل جاليز, شنگ ,‌انواع گرامينه, كلاغك ,‌ گل مريم ,‌سلين ,‌انواع گون , گل گندم ,‌علف شوره , علف مار ,‌ريواس ,‌اسپرس , چوبك .
پستانداران : كل و بز و قوچ و ميش ,‌ آهو,‌ خرگوش , پلنگ ,‌گرگ ,‌‌ كفتار , يوزپلنگ, ‌روباه ,‌ شغال ,‌ تشي وگربه وحشي.
پرندگان :كبك ,‌تيهو, باقرقره ,‌ كلاغ سياه ,‌چكاوك ,‌كاكلي ,‌دم جنبانك, زاغ نوك سرخ, زاغي,‌گنجشك سانان و عقابها .
خزندگان : مارجعفري,‌افعي شاخدار,‌مارقيطاني ,‌مار پلنگي ,‌مارمولك ,‌لاك پشت .

پارك ملي بمو

پارك ملي بمو در شمال شهر شيراز و در موقعيت جغرافيايي 53/29 تا 36/29 عرض شمالي و 54/52 تا 29/52 طول شرقي به مساحت 48678 واقع شده است .
پوشش گياهي : گلهاي رنگارنگ نظير پامچال ,‌ لاله و شقايق شيراز,بادام كوهي ,‌ ارژن , بنه شناسايي شده است .
پستانداران : آهو ,‌ قوچ و ميش ,‌ كل و بز ,‌پلنگ ,‌كفتار ,‌گرگ ,‌ گربه وحشي
پرندگان : كبك ,‌ تيهو ,‌كوكر ,‌ هما ,‌عقاب طلايي و دال .
کوه بمو در شمال شهر شیراز که از شهر به خوبی دیده می شود. قله کوه بمو بلندترین نقطه پارک ۲۷۰۰ متر بلندی دارد.
در سال ۱۳۴۶ پنجاه هزار و در سال ۱۳۴۹ حدود ۴۸۰۰۰ هکتار مساحت داشت اما اینک حدود ۴۰۰۰۰ هکتار مساحت دارد و سه رشته کوه به موازات هم از شرق به غرب این پارک امتداد دارد.

پارك ملي گلستان
پارك ملي گلستان درحدفاصل استانهاي گلستان و در موقعيت جغرافيايي بين 31/37 الي 04/53 عرض شمالي و 43/55 الي 17/66 طول شرقي واقع شده و مساحت آن در حدود 87242 هكتار مي باشد. ‌
پوشش گياهي:بلوط,‌بلندمازو, ممرز,‌انجيلي,پلت‌,شيردار,كركو,آزاد,اوري,توسكاي قشلاقي,‌كلهو,‌انجير, توت,‌ملچ,‌ داغداغان,‌‌ازگيل,‌ وليك,‌زالزالك,‌سياه تلو,گوجه وحشي, شير خشت, گردو,‌تمشك ,‌اناروحشي, ‌‌گلابي وحشي ,زرشك,‌تاغ,‌گز ,‌پرند,‌كاروانكش , كلاه ميرحسن ,‌ گون ,‌ چوبك ,‌ درمنه ,‌ خارشتر و ارس.
پستانداران : مرال ,‌ شوكا ,‌خرس قهوه اي ,‌پلنگ ,‌خوك وحشي ,‌گربه جنگلي , تشي , آهو ,‌قوچ و ميش ,‌ پلنگ ,‌ گرگ , روباه , كل ,‌ بز .
پرندگان : قرقاول ,‌ كبك ,‌ تيهو ,‌ زنگوله بال , كوكر سينه سياه ,‌ ابيا و بلدرچين , قرقي ,‌ دليجه , سارگپه پا بلند,‌سارگپه ,‌عقاب دوبرار,‌دال شيا , دال , عقاب دريايي دم سفيد, مرادان , بالابان , هما,‌داركوب سياه ,‌بلبل ,‌توكاي باغي ,‌ سهره ها ,‌سكاها ,‌ زرده پره ها ,‌مگس گيرها ,‌زنبوركها و دم سرخها .
اين پارک تا قبل از سال ۱۳۳۶ شکار گاه محسوب می شد. در شهريور ۱۳۴۲ به پارک محمد رضا شاه تغيیرنام دادو در سال ۱۳۵۳ به پارک ملی تبديل شد. پس از پيروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ با وسعت ۹۱۸۹۵ هکتار تحت حفاظت قرار گرفت.اين پارک در ۵۵ کيلومتری شرق گنبد و ۱۱۵ کيلومتری غرب بجنورد در مسير مشهد واقع شده است.رويش های اصلی پارک به علت ۳ اقليم متفاوت متنوع است.
پارك ملي كوير
پارك ملي كوير بين 23/51 الي 04/53 طول شرقي و 17/34 الي 12/35 عرض شمالي در استان سمنان واقع شده است. مساحت پارك ملي446400 هكتار مي باشد.
پوشش گياهي: درمنه ,‌ شيرخشت ,‌ گون ,‌ گرگ تيغ ,‌خنجك ,‌ افدرا ,‌ اشنان ,‌قيچ,‌ اسفند,‌ تاغ ,‌ پرند ,‌جارو ,‌ خارشتر ,‌ اسكنبيل , انواع گرامينه ,‌ ني ,‌سازو ,‌علف شور ,‌گز ,‌ جگن ,‌آتريپلكس.
پستانداران : كل و بز و قوچ و ميش ,‌ آهو,‌ جبير ,‌ گورخر ,‌پلنگ ,‌ يوزپلنگ ,‌ كفتار ,‌روباه شني ,‌ شغال ,‌ گرگ ,‌ گربه وحشي :‌كاراكال , تشي ,‌ خرگوش ,‌ سمور سنگي.
پرندگان : انواع غازها, مرغابيها,‌حواصيلها,‌ گنجشك سانان, زنبورخوركها ,‌كبوترها ,‌ كلاغها, عقابها,درنا,‌ فلامينگو, پرستو,‌كوكر,‌قمري ,‌توكا,‌هدهد, بلدرچين ,‌ تيهو,‌كبك,هوبره,‌دال ,‌شاهين, بحري ,‌ دليجه,‌سارگپه ,‌ سنقر.
خزندگان : انواع مار,‌ سوسمار ,‌ مارمولك و ‌لاك پشت .

پناه‌گاه حيات وحش دشت ناز، سارى
اين پناه‌گاه که در حدود ۵۵ هکتار وسعت دارد و در شمال شرقى سارى با فضايى از جنگل‌هاى جلگه‌اى قرار گرفته، از سال ۱۳۴۶ به صورت محل تکثير گوزن زرد ايرانى درآمده است. در اين پناه‌گاه ضمن حفاظت و نگهدارى گوزن زرد ايرانى که تعليف آن‌ها دستى صورت مى‌گيرد همه ساله تعدادى از گوزن‌هاى توليد شده را به زيست‌گاه‌هاى اصلى، يعنى حواشى رودخانهٔ‌ دز و کارون منتقل مى‌کنند. تعدادى از گوزن‌هاى اين پناه‌گاه به جزيرهٔ اشک در درياچهٔ اروميه نيز انتقال داده شده‌اند. پيرامون اين پناهگاه حصارکشى شده است و گوزن‌ها را از پشت ديوارهاى سيمى مى‌توان مشاهده کرد.
پناه‌گاه حيات وحش سمسكنده، سارى
اين منطقه به وسعت ۱۰۰۰ هکتار از گونه‌هاى جنگلى - جلگه‌اى تشکيل شده است. در حال حاضر قسمتى از آن به نگهدارى تعدادى گوزن زرد ايرانى اختصاص دارد. پارک جنگلى شهيد زارع نيز در جوار اين پناه‌گاه حيات‌وحش واقع شده است.
پناه‌گاه حيات وحش ميانكاله، گرگان
اين پناه‌گاه مشتمل بر خليج گرگان، جزيرهٔ آشوراده و شبه‌جزيره ميانکاله است که حدود هفت هزار هکتار وسعت دارد و به عنوان يکى از ذخاير زيست محيطى کرهٔ ‌زمين از سوى يونسکو به ثبت رسيده است.
پناه‌گاه ميانکاله، تنها بازمانده از مناطق نيمه مشجر سواحل درياى خزر است و بهشت آبزيان و پرندگان مهاجرى است که همه ساله در فصل زمستان از کشورهاى سردسير شمالى به سوى آن پرواز مى‌کنند و به زمستان گذرانى مى‌پردازند. از انواع اين پرندگان مى‌توان اردک ماهى‌هاى وحشى، ‌ غاز، قو، فلامينگو (مرغ آتشين) و پليکان (مرغ سقا) را نام برد. پرندگان بومى مثل قرقاول، دراج و زنگوله بال هم در پيرامون آن زندگى مى‌کنند. از اين پناه‌گاه حيات‌وحش، مى‌توان ضمن استفاده‌هاى علمى - آموزشى، ‌ بهره‌بردارى‌هاى سياحتى وسيعى به عمل آورد که در حال حاضر نيز به طور محدود صورت مى‌گيرد.
پناه‌گاه حيات وحش مياندشت
پناهگاه حيات وحش «مياندشت» در اطراف استان خراسان، بين 37/56 عرض جغرافيايي و 25/56 طول جغرافيايي، واقع شده و مساحت آن در حدود 84 هزار و 435 هكتار است.
پوشش گياهي: گياهان هالوفيت نظير گز و‌ خار شتر و ‌ريش بز و تاغ و ‌گون
پستانداران: آهو،‌ ‌پلنگ،‌ يوزپلنگ، گورخر
پناه‌گاه حيات وحش بيستون
این پناهگاه حيات وحش در اطراف شهرستان كرمانشاه، بين 35/34 عرض شمالي و 30/46 طول شرقي واقع شده و مساحت آن در حدود 40 هزار و 651 هكتار است.
پوشش گياهي: انواع بلوط،‌ آلبالو وحشي،‌ ارژن،‌ زالزالك،‌ بنه، گون
پستانداران: كل و بز، گوسفند وحشي، پلنگ،‌‌ شغال،‌ گرگ،‌ گراز،
پناه‌گاه حيات وحش انگوران
پناهگاه حيات وحش «انگوران» در اطراف استان زنجان، بين 50/36 تا 50/47 عرض شمالي و 15/47 تا 50/47 طول شرقي واقع شده و مساحت آن در حدود 24 هزار و 764 هكتار است.
پوشش گياهي: گياهان بوته اي و علفي از خانواده های گندميان و‌ گون و بالشتكي
پستانداران : كل و بز، قوچ و ميش ارمني، روباه، آهو، ‌كبك،‌ پرندگان شكاري نظير دليجه
پناه‌گاه حيات وحش مهروئيه
پناهگاه حيات وحش «مهروئيه» بين 10/28 تا 05/28 عرض شمالي و 32/57 طول شرقي واقع شده و مساحت آن در حدود 55 هزار و 831 هكتار است.
پوشش گياهي: كهور، كهورك، كنار، ‌اسكنبيل، قيچ
پستانداران: جيرفتي، دراج، هوبره،‌ قمري،‌ سبز قباي هندي، بلبل خرما،‌ چكاوك ،‌ هدهد،‌ شهدخوار، و انواع پرندگان شكاري
پناهگاه حيات وحش موته
پناهگاه حيات وحش «موته» در استان اصفهان بين 55/33 الي 20/33 عرض شمالي و 45/50 الي 10/50 طول شرقي واقع شده است. مساحت پناهگاه در حدود 200879 هكتار است.
پوشش گياهي: قيچ,‌ بادام وحشي,‌ كاروان كش, درمنه,‌ تنگرس و‌ انواع گون.
پستانداران : يوزپلنگ,‌ كل و بز, قوچ و ميش,‌ آهو,‌ ‌پلنگ و‌‌ گرگ.
در اين منطقه انواع پرندگان و جوندگان نيز وجود دارد.

بختگان
دریاچه زیبای بختکان

پناهگاه حيات وحش «بختگان» در استان فارس بين 15/53 الي 15/54 طول شرقي و 11/29 الي 51/29 عرض شمالي,‌ واقع شده است. مساحت آن در حدود 200404 هكتار است.
پوشش گياهي: انواع دياتومه ها و جلبكها انواع گياهان شورپسند گز و ‌ني و در مناطق خشكي ارس, ‌بنه,‌ تنگس, ‌قيچ, ‌بادام كوهي,‌ آويشن,‌ كاكوتي و باريجه.
پستانداران: كل و بز, قوچ و ميش, گربه وحشي,‌ گرگ, ‌پلنگ,‌‌ كفتار, ‌روباه,‌ شغال و در دشتها آهو.
پرندگان: فلامينگو, ‌پليكان, ‌انواع غازها,‌ مرغابيها,‌ حواصيلها, كشيمها, ‌درنا, لك لك,‌ كاكايي ها, پرستوهاي دريايي,‌ ماهي خوركها,‌ هوبره, ‌‌بلدرچين,‌ كبك, ‌چلچله, ‌داركوب پري شاهرخ و انواع گنجشك‎سانان, عقابها,‌ دال, ‌سنقرها,‌ بحري,‌ بالابان, ‌شاهين, ليل, ‌دليجه.

پناهگاه حيات وحش جزيره شتور
اين جزيره در فاصله 5/1 كيلومتري جنوب شرقي جزيره لاوان واقع شده است و مساحت آن 4/1 كيلومت مبربع و ارتفاع آن از سطح دريا حدود 10متر استا . تنها ارتفاعاتي كه در اين جزيره به وجود آمده اند دو رشته از تپه هاي شني در شمال وجنوب جزيره است . پوشش گياهي اين تپه ها ،‌به ويژه در مناطق پست جزيره از گياهان « شور پسند » و مقاوم در مقابل كم آبي است كه به طور پراكنده رشد كرده انيد . حد اكثر ارتفاع اين گياهان يك متر است جزيره شتور جزيره اي است غير مسكوني كه هيچگونه فعاليتي در آن ديده نميشود .



پرندگان موجود آن شامل چهار گونه پرستوي ديايي است كه در جزيره توليد مثل ميكنند . در اين جزيرهرتعداد زيادي مار سمي ساه رنگ و كوچك كه معمولاً‌زير شن مخفي مي شوند مشاها-ده شده ا ست و به همين جهت به جزيره ماران نيز معروف است . همچنين لاك پشتهاي دريايي در سواحل آن تخم گذاري ميكنند .
صيادان و بوميان جزاير اطراف در هنگام طوفاني بودن دريا و همچنيني براي جمع آوري لاك پشت ها و تخم پرندگان دريايي به اين جزيره مسافرت ميكنند . شتور با اين كه مساحت بسيار كمي دارد از مهمترين و بارزش ترين زيستگاههاي پرندگان و لاك پشت هاي دريايي در خليج فارس و درياي عمان است . تحقيقات و پژوهشهاي علمي در خصوص حيات وحش جزيره ،‌جانوارن مختلفي از جمله پرستوي دريايي پشت دودي ،‌پرستوي درييايي تيره ،‌پرستوي دريايي كاكلي كوچك ، بالان گلوسياه ،‌اگرت ساحلي ،‌چكاوك كاكلي ، عقاب ماهيگير ،‌سليم شني ،‌حواصيل ساحلي ،‌جوتصيل ارغواني ،‌لاك پشتهاي ديايي ،‌لاك پشت سرخ و سبز و عقابي و چرمي را مورد بررسي و شناسائي قرارداده است .

khartouran national park
منطقه حفاظت شده خارتوران

آفریقای ایران !

منطقه خارتوران در منتهي اليه شرق استان سمنان ود ر250 كيلومتر ي جنوب شرق شهرستان شاهرود در مجاورت استان خراسان واقع شده است
منطقه خارتوران شاهرود با يك ميليون و ‪ ۴۰۰هزار هكتار وسعت بزرگترين ذخيره‌گاه زيست كره كشور است و گونه‌هاي نادر جانوري و گياهي را در خود جاي داده است.


خارتوران را آفريقاي ايران لقب داده‌اند. ذخيره‌گاه زيست كره توران با مساحت 1،470،640 هكتار بزرگترين ذخيره گاه زيست كره ايران است كه بعد از سرنگتي آفريقا واقع در كشور تانزانيا دومين منطقه بيوسفر جهان به شمار مي آيد كه در فاصله 140 كيلومتري جنوب شرقي شهر شاهرود و 28 كيلومتري جنوب شرقي مركز بخش بيارجمند و درشمال مركزي كوير ايران واقع است. اين منطقه در حد فاصل 3 سلسله كوه به نام هاي شتركوه در غرب با ارتفاع 2281 متر، و كوه قلعه بالا در شمال غربي با ارتفاع 2265 متر و كوه پيغمبر با ارتفاع 2411 متر قرار گرفته است. منطقه خارتوران با كوير شنزار و پستي و بلنديهاي جذاب شن هاي روان كوير مركزي هم مرز است و در شرق، اين منطقه به روستاي طرود و سهل و كوه كفتري و از آنجا به شرق بيارجمند محدود مي شود. منطقه خارتوران به دليل وجود ويژگيهاي منحصر به فرد، پوشش گياهي خاص، عوارض جغرافيايي پست و بلند اقاليم و غيره باعث به وجود آمدن يك اكوسيستم متنوع و مملو از گياهان، جانوران و حشرات شده است. در حال حاضر مي توان اين منطقه را به عنوان يكي از ذخيره گاههاي ژني كشور دانست. پستانداران ذخيره گاه زيستكره خارتوران شامل گرگ، شغال، روباه معمولي، كفتار، يوزپلنگ، كاراكال، پلنگ، گربه وحشي يا دشتي، جبير، آهو، پازن، (زير گونه ايراني) قوچ وحشي و گورخر (زيرگونه ايراني) است. هوبره، زاغ بور، بحري، دليجه، كبك، تيهو، بلدرچين، عقاب دشتي، چاخ لق، كبوتر چاهي، ياكريم، شاه بوف، سبزه قبا هندي، دم جنبانك ابلق، سنگ چشم دم سرخ و گنجشك معمولي از جمله پرندگان اين منطقه هستند. انواعي گوناگوني از رده خزندگان در اين منطقه به چشم مي‌خوردكه شامل راسته لاك‌پشت‌ها و نيز خانواده آگاماها، سمندرها و اسكينك ها است. از ديگر خانواده خزندگان مي توان به بزمجه ها اشاره كرد. همچنين از راسته مارها در ايران هفت خانواده و كلا 72 گونه مار شامل 63 گونه خشك‌زي و 9 گونه دريايي در آبهاي جنوب وجود دارد. با تمام اين اوصافي كه ذكر شد منطقه خارتوران را بايد دشت فراموش‌شده در ايران دانست.


پارك ملي بوجاق

منطقه ای رویایی در استان گیلان
جنگل ، مرداب ، مه و زیبایی و سکوت و موسیقی طبیعت

پارك ملي بوجاق با مساحتي بالغ بر3250 هكتار اولين با ر در سال 1377 با عنوان منطقه شكار ممنوع تحت حفاظت قرارگرفت و در حال حاضر طي مصوبه شماره 232مورخ 21/3/81 به مجموعه پاركهاي ملي كشور پيوسته است .
موقعيت جغرافيائي :

پارك ملي بوجاق با 4148780 تا 4141325 عرض جغرافيائي و 411620 تا 399300 طول جغرافيائي در شمال شرق شهر رشت واقع گرديده است .
ويژگيهاي منطقه :

پارك ملي بوجاق كه لاگون كياشهر را به عنوان تالاب بين المللي به مجامع جهاني معرفي نموده است و دلتاي رودخانه سفيدرود را در خود جاي داده است يكي از زيستگاههاي مهم پرندگان و آبزيان مي باشد . از گونه هاي شاخص جانوري مي توان از رود كر و شنگر انواع پرندگان اردك سرحنايي و قوي گنگ ، خزندگان و دوزيستان و ماهيان ( ماهي سفيد و كپور ) نام برد . از گونه هاي گياهي مي توان از آزولا ‌آلاله ، نيلوفر آبي ، توسكا ، آقسطي نام برد .

تاریخچه عناوین قانونی منطقه بوجاق:
تالاب بوجاق به علت اهمیت زیستگاهی به ویژه برای پرندگان مهاجر آبزی در سال 1354 بخشی از آن به وسعت 500 هکتار به عنوان « لاگون کیاشهر »در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید.
این تالاب تا سال 1369 از دو بخش شرق و غربی تشکیل شده بود که حد فاصل بین دو بخش رودخانه سفیدرود جریان داشت، طغیان های پی در پی و سیلابهای متعدد سبب انحراف رودخانه شده، نهایتاً دهانه سفیدرود در فاصله 2.5 کیلومتری دهانه اولیه قرار گرفت. مضافاً اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، این تالاب به عنوان تالاب 22 بهمن نیز نامگذاری گردید . منطقه بوجاق در سال 1377 به مدت 5 سال با مساحت 800 هکتار به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام گردید، همچنین بعد از گذشت 5 سال این منطقه به عنوان اولین « پارک خشکی – دریایی ایران » مدرک رسمی اخذ کرد.
راههای قابل دسترسی به پارک ملی بوجاق :
این منطقه از طریق جاده های حسن رود به زیباکنار، لشت نشاء به زیباکنار و نیز از طریق جاده خاکی زیباکنار هم که در جوار رودخانه اشمک قرار دارد و مسیرهای خاکی متعدد دیگر قابل دسترسی برای بازدیدکنندگان و محققان می باشد.


بازديد از اين پناهگاه ها کار مشکلی نیست و با مراجعه حضوری با همراهی راهنمايان آشناي محيط زيست و مجوزهاي لازم امكان پذير است .